Sanat tarihçisi Prof. Dr. Nurhan Atasoy'un 54 yıldır çekmecesinde biriktirdiği ve 2008'de Türk Kültür Vakfı'na bağışladığı 12 binden fazla slayttan oluşan arşiv, bugün erişime açılıyor. Atasoy'un yurtiçi ve yurtdışındaki müze, sergi, manastır gibi yerlerde belgelediği Türk eserlerinin veri tabanına www.turkishculture.org/dia sitesinden ulaşılabilecek.

2000 YILINDA ABD'de kurulmuş olan Türk Kültür Vakfı, kültür varlıklarımızın korunması, geliştirilmesi, dünyaya tanıtılması ve bu alanda projelerin ve uluslararası işbirliğinin desteklenmesi için çalışıyor. Başlıkları arasında kültürel mirası korumak, eğitim ve kültürel değişim var. Vakfın son günlerdeki en büyük katkılarından biri de sanat tarihçisi Prof. Dr. Nurhan Atasoy'un 54 yıllık arşivi.

Minyatürleri fotoğrafladı

1955'ten bu yana gittiği her yerde gördüğü Türk sanat eserlerini fotoğraflayan ve alt metnini hazırlayan Atasoy'un arşivinde Türkiye'nin yanı sıra İrlanda, Mısır, İtalya, Amerika, Portekiz, Polonya, Rusya, İsveç, Ukrayna ve Suriye gibi pek çok ülkeden örnekler görmek mümkün. Atasoy, Anadolu araştırmaları sırasındaki ilk keşfini şöyle anlatıyor: "Prof. Erdman ile yaz aylarında çıktığımız Anadolu araştırma gezilerinde incelediğimiz Selçuklu mimari eserlerini daha iyi hatırlamak ve öğrenmek için fotoğraf çekmeye başladım. Selçuklu mimarisi beni teşvik etti diyebilirim. Daha sonra minyatürler üzerinde araştırmalarıma başladım ve bu uzun yıllar sürdü. Minyatürlere şöyle bir bakıp tüm ayrıntıları hatırlayamazsınız. Bunları tekrar tekrar incelemeniz gerekir. Bu yüzden fotoğraflarını çektim."

Mektuplar, halılar da var

Atasoy zaman içinde biriken arşivinden ders için kullanacaklarını üniversitede, kalanlarını evde muhafaza etti. Bu dönemde bir de küçük kütüphanesi oluştu. Önceleri kutularda saklanan slaytları, bir süre sonra özel yaptırılan çekmeceli bir dolapta saklanmaya başladı. Ancak bunlardan başkalarının da yararlanması gerektiğini düşünerek 2008'de hepsini, çalışmalarını yakından takip ettiği Türk Kültür Vakfı'na bağışladı.

Araştırmacılar bugünden itibaren www.turkishculture.org/dia sitesinde görebilecekleri arşivde özellikle Osmanlı sanatı üzerine pek çok detayla karşılaşacak. Bunlar arasında minyatürler, mektupluklar, tabletler, türbeler, beşikler, halılar mevcut. Nurhan Atasoy'un minyatürler dışında en çok etkilendiği eser ise II. Abdülhamit'in fotoğraf albümü koleksiyonundan çektiği fotoğraflar ve Türk kumaşları.

İki yılda hazırlandı

TÜRK Kültür Vakfı'nda bilimsel danışman olarak da katkıda bulunan Prof. Dr. Nurhan Atasoy, arşivini 2008'de vakfa bağışladı. Daha kolay incelenmesi için her biri dijital ortama aktarıldı. Sadece yazılımın hazırlanması yaklaşık beş ay sürdü. Tarama ve dijital ortama aktarılması ise bir buçuk yıl. Bu dönemde materyalin kategorilendirilmesi ve veritabanına uygun hale getirilmesi uzun zaman aldı. Dijital ortama taşınan veriler optik disklerde ve sabit sürücülerde muhafaza ediliyor. Hepsi vakfın İstanbul şubesinde saklanıyor.